Steeds meer bedrijven gaan ervoor: certificering voor de Safety Culture Ladder (voorheen Veiligheidsladder). Binnen de afspraak Veiligheid in Aanbestedingen (ViA) van de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) verplichten opdrachtgevers die de Governance code hebben ondertekend al sinds 2021 opdrachtnemers tot veiligheidsbewustzijn. Veiligheidsbewustzijn stond al hoog op de agenda bij ProRail en TenneT, maar daarmee ook in de bouw. Om daarop goed voorbereid te zijn, doen wij alvast 5 valkuilen uit de doeken.
De Safety Culture Ladder (voorheen Veiligheidsladder)
De Safety Culture Ladder is een beoordelingsmethode om het veiligheidsbewustzijn en de veiligheidscultuur in een organisatie te meten. De Safety Culture Ladder heeft diverse producten waar u uit kunt kiezen, voor verduidelijking hiervan verwijzen we u naar onze blog. Welke variant van toepassing is voor uw organisatie, hangt van uw opdrachtgever af. Zij vereisen een bepaald niveau voor samenwerking.
Valkuilen bij Safety Culture Ladder certificering
De Safety Culture Ladder (SCL) is geen managementsysteem. Een handboek met procedures, flowcharts et cetera, het is allemaal niet nodig. De SCL is juist een tool om de dialoog aan te gaan met iedereen in de organisatie en daarbuiten (bijvoorbeeld onderaannemers). Voor een positieve veiligheidscultuur is het nodig een juiste mindset te krijgen, te behouden en te verbeteren. Maar in het proces zijn er diverse valkuilen waar u tegenaan kunt lopen. Om u daarvoor te behoeden, hebben we er 5 op een rij gezet.
1. Zelfoverschatting
De Safety Culture Ladder bestaat uit 5 treden Elke trede vertegenwoordigt een bepaald niveau van volwassenheid op het gebied van de veiligheidscultuur in een bedrijf. Een Ladder Certificerende Instelling (LCI), zoals TÜV NORD , controleert of een organisatie voldoet aan de eisen die per trede zijn gesteld. Bij de beoordeling op een bepaalde trede, worden ook de lagere treden van de ladder beoordeeld. Kortom, alle voorgaande treden moeten positief beoordeeld worden om de trede van het ambitieniveau te kunnen behalen.
Wij zien echter dat organisaties zichzelf overschatten. Ze houden zich erg vast aan de benaming van de ladder (trede 1: pathologisch, trede 2 reactief, trede 3 berekenend, trede 4 proactief en trede 5 vooruitstrevend). Organisaties schatten zichzelf bijvoorbeeld als proactief in. ‘Wij hebben al VCA en nu gaan we ook SCL doen. We zijn dus proactief.’ Echter is voor trede 4 veel meer nodig dan een goed werkend VCA systeem. De VCA checklist richt zich namelijk vooral op maatregelen, de Safety Culture Ladder houdt zich meer bezig met de mens zelf. Wel zijn er bepaalde vertrekpunten vanuit de VCA die kunnen helpen bij SCL certificering, die leest u in onze blog.
Wat als ik niet voldoe aan de vooraf gestelde trede?
Indien een audit op het ambitieniveau niet behaald is, maar uit de auditresultaten blijkt dat een trede ervoor wel behaald is, kan het certificaat voor dat niveau worden afgegeven. Er hoeft dan geen nieuwe audit op dat niveau uitgevoerd te worden. Voorwaarde is wel dat het bedrijf de vereiste minimumscores op de lagere trede heeft behaald.
2. Wat is gewenst gedrag?
Het veranderen van cultuur, in dit geval de veiligheidscultuur, heeft te maken met bewustwording en gedrag. Maar hoe gaat u daar concreet mee aan de slag? Wat vindt u als organisatie nu veilig gedrag? Dit bepaalt u niet alleen als MT. Het is belangrijk dat medewerkers vanaf het begin worden betrokken bij de plannen. Laat mensen meedenken over het gewenste gedrag en oplossingen die het werk voor hen makkelijker, veiliger en leuk maken. Hiermee geeft u mensen vertrouwen, motiveert u mensen ook in de toekomst input te blijven leveren en stimuleert u hen mee te gaan in de verandering.
Maar medewerkers mee laten denken over het gewenste gedrag, betekent vooral niet dat het MT daar minder bij betrokken moet zijn. Immers moet het MT medewerkers beoordelen op dit gewenste gedrag, dus managers moeten weten wat het gedrag is dat de medewerkers dienen te laten zien.
Tip: Download gratis gesprekskaartjes gebaseerd op de 6 thema's uit de Veiligheidsladder en ga met collega’s in gesprek over gewenst gedrag
3. Woorden geen daden
Heel mooi om posters op te hangen met kreten over veiligheid, of in MT vergaderingen veiligheidsbewustzijn elke keer weer op de agenda te hebben staan. Maar dit zijn enkel woorden, veilig gedrag blijkt toch vooral uit daden. Het belonen van gewenst gedrag, of het aanspreken van collega’s op onveilig gedrag. Kortom, de crux zit hem in de opvolging van al de mooie plannen. Wij geven 5 tips om veilig gedrag op de werkvloer te stimuleren in deze blog, zodat u er meteen mee aan de slag kunt.
4. Zo, trede behaald. We zijn klaar..
U heeft hard toegewerkt naar certificering en daar is ‘ie dan eindelijk het certificaat ‘hè hè, we kunnen achterover zitten’. Nee, dat kan niet. De Safety Culture Ladder wordt jaarlijks gecontroleerd. Dit betekent dat u het niveau van veiligheidsbewustzijn in stand moet houden en verder verbeteren. Gedragsverandering is moeilijk te bereiken en vergt veel aandacht, laat u het verslappen gaan mensen terug naar oude gewoontes en is al uw harde werk voor niets. Kortom, zorg dat veiligheidsbewustzijn is verankerd in de dagelijkse werkzaamheden.5. Veiligheid? Dat speelt buiten in de uitvoering
De Safety Culture Ladder gaat over integrale veiligheid en dat gaat dus verder dan alleen de uitvoerende medewerkers. Ook de schoonmaker, werkvoorbereider, receptie en leidinggevenden horen erbij. Iedereen moet betrokken worden in de veiligheidsgedachte van de organisatie en zich vooral bewust zijn van hun eigen rol hierin.
Leiderschap is een krachtige motivator als het gaat over gedrag. U kunt u wel voorstellen hoe belangrijk het is dat de sleutelpersonen in uw organisatie hun voorbeeldrol serieus nemen.
Ook leidinggevenden moeten zich bewust zijn van het belang van hun rol. Goed leiderschap helpt om mensen te motiveren veilig te blijven werken, dus geef zelf altijd het goede voorbeeld.
Ontwijk de valkuilen en leer van de best practices
Wellicht dat deze valkuilen uw ogen enigszins hebben geopend, of u meer bewust hebben gemaakt van bepaalde zaken. Maar natuurlijk zijn er nog veel meer tips die we kunnen delen. Onze experts komen dagelijks in contact met uiteenlopende bedrijven en weten precies wat werkt, én waar het vaak misgaat. Zij delen 17 best practices voor een positieve en energieke veiligheidscultuur om veiligheid in het DNA van uw organisatie te krijgen. Zodat u het wiel niet opnieuw hoeft uit te vinden. Succes!
Download 17 best practices hier.
Onderwerpen:
Alle onderwerpen Certificeren VCA veilig werken Veiligheidsladder bouw
