Veiligheid en gezondheid voor medewerkers is bij veel bedrijven prioriteit. Middels certificering is hier bovendien een goed systeem voor in te richten om dit aantoonbaar te maken. Op het gebied van veiligheid en gezondheid zijn er diverse schema’s waarop er gecertificeerd kan worden, waaronder VCA en ISO 45001. Wat is het verschil tussen deze twee en welke is voor uw organisatie van meerwaarde?
VCA
VCA staat voor Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers. Deze checklist is bedoeld om ongevallen op de werkvloer te voorkomen en dus operationele veiligheid te beheersen. Door de checklist kunnen werknemers op een veiligere en gezondere manier hun werk doen omdat ze worden gewezen op de mogelijke arbeidsrisico’s en door de maatregelen die worden genomen door het bedrijf.
ISO 45001
Ook ISO 45001 gaat over het waarborgen van veiligheid en gezondheid op de werkvloer. ISO 45001 is een managementsysteem waarmee u aan de slag gaat met het voorkomen en reduceren van ongevallen, letsel en ziekte op de werkvloer en dit waar mogelijk probeert te vermijden. Dit op basis van een beoordeling van de veiligheids- en gezondheidsrisico’s en goed inzicht in wet- en regelgeving.
Het verschil tussen VCA en ISO 45001
Het is duidelijk dat beide normen gaan over veiligheid van gezondheid en medewerkers. Maar wat is nu het verschil tussen de twee normen.
ISO 45001 is een managementsysteem waarin op strategisch en operationeel niveau de Plan-Do-Check-Act (PDCA) cyclus doorlopen wordt. De continue verbetering moet daarbij worden vastgelegd. De focus ligt bij ISO 45001 zodoende op ‘wat’ je moet regelen. VCA is meer praktisch ingestoken. De focus ligt bij VCA dan ook op ‘hoe’ je veiligheid en gezondheid moet regelen. VCA geeft hiermee aan opdrachtgevers zekerheid dat de door hun ingeschakelde aannemers aan de set van eisen met betrekking tot veilig en gezond werken voldoen.
Daarvoor worden concrete hulpmiddelen gebruikt, zoals de LMRA werkwijze (Laatste Minuut Risico Analyse). Door het aanbieden van deze concrete hulpmiddelen is het voor opdrachtgevers duidelijk wat een bedrijf op het gebied van veiligheid en gezondheid heeft ingeregeld. Door deze concrete aanpak zijn er minder mogelijkheden tot eigen invulling ten opzichte van de ISO 45001 om zelf keuzes te maken in maatregelen en middelen voor veiligheid en gezondheid.
Om overzichtelijk de concrete verschillen tussen de twee normen aan te geven hebben we de kenmerken van beide schema’s in onderstaande tabel verwerkt:
| VCA | ISO 45001 | |
| Reikwijdte | Nederlandse norm (wordt erkend in Benelux en ook Duitsland en UK) | Internationale norm |
| Vorm | Checklist | Management-systeem |
| Focus | Uitvoerende werkzaamheden | Alle bedrijfsprocessen |
| Doelgroep |
Aannemerij/bouw en contractors in petrochemie etc. |
Industrie, maar ook in de dienstverlening kan deze norm van meerwaarde zijn. |
| USP | Vaak vereiste samenwerking in bouw (door opdrachtgever of hoofdaannemer) | Makkelijk te integreren met andere management-systemen als ISO 9001 en 14001. |
Kies ik voor een VCA of ISO 45001 certificaat?
Er zijn verschillende afwegingen te maken om voor het ene dan wel het andere certificaat te gaan. Werkt u internationaal, dan zal ISO 45001 meer weerklank vinden bij uw internationale partners dan VCA. VCA is daarentegen weer in de Nederlandse markt erg bekend. Het hangt met name af van uw eigen scope. Bent u bijvoorbeeld een onderaannemer in de bouw of contractor op een industriële plant (bijv. installatie en onderhoud van machines), dan is VCA de meest geschikte norm.
Bent u daarentegen een ingenieursbureau of productiebedrijf dan is ISO 45001 voor u een geschikter certificaat, omdat het managementsysteem u inzicht geeft in de risico’s en kansen m.b.t. veiligheid en gezondheid. Al wordt voor ingenieursbureaus vaak toch VCA vereist, terwijl ISO 45001 wellicht geschikter zou zijn. Door de structuur van ISO 45001 is er meer aandacht voor continue verbetering. VCA is daarentegen een toegankelijke checklist, die onder meer middels de LMRA procedure direct wordt toegepast op de werkvloer. Bovendien wordt in Nederlandse aanbestedingen in de bouw vaak gevraagd om een VCA certificaat.
Veilig gedrag stimuleren
Welke norm u ook kiest, ISO 45001, VCA of misschien zelfs de Veiligheidsladder. Een veilige situatie creëert u voor en samen met collega’s. Om het beste uit collega’s te halen zijn gesprekkaartjes een handig hulpmiddel. Dankzij onze gesprekkaartjes krijgt u verborgen meningen boven tafel en wellicht wel gouden inzichten voor verbetering op het gebied van veiligheid. Zijn er bijvoorbeeld regels die het werk juist belemmeren? Of geeft uw collega een suggestie waarmee veel tijd kan worden bespaard?
Onze 'gesprekskaartjes om bewustzijn en veilig gedrag te verhogen' helpen u de inzichten te krijgen die nodig zijn voor een langdurige verandering. Kunt u vervolgens uw medewerkers belonen voor hun input!
Onderwerpen:
