De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen treedt naar alle waarschijnlijkheid per 1 januari 2024 in. Om daarop voor te bereiden kan er een proefproject gestart worden. Maar wist u dat er drie varianten zijn van een Wkb proefproject? We nemen ze alle drie met u door.
Drie varianten van het Wkb proefproject
Wanneer de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen ingaat, verhuist de technische toetsing aan het vigerende Bouwbesluit en het bouwtoezicht van de gemeente naar erkende Kwaliteitsborgers. Om uw interne processen af te stemmen op deze toekomstige situatie zijn er Wkb proefprojecten. Dit proefproject kan op drie verschillende manieren plaatsvinden:
- Integraal proefproject
- Proefproject met aannemer en Kwaliteitsborger (dus zonder gemeente)
- Zij-instroom proefproject
Deze drie varianten bestaan omdat er op verschillende momenten en manieren gestart kan worden met een proefproject om zo (deels) al het nieuwe proces van de Wkb te oefenen. We gaan in de volgende paragrafen dieper in op alle drie de varianten.
Integraal Wkb proefproject
Het integrale proefproject is de variant van het proefproject waarbij de nieuwe Wkb situatie volledig wordt geoefend. Alle partijen zijn betrokken – gemeente, aannemer en Kwaliteitsborger – en vanaf het begin af aan wordt de werkwijze gevolgd zoals die zal zijn na ingang van de Wkb. Dit betekent dat de Kwaliteitsborger de technische toets en controle op de bouwplaats uitvoert en niet de gemeente. De gemeente verleent dan de omgevingsvergunning met als voorwaarde dat uiterlijk 4 weken voor aanvang bouw de bouwmelding wordt ingediend. De bouwmelding bestaat uit een risicobeoordeling, borgingsplan, het gekozen instrument en naam van de Kwaliteitsborger. Via dossiervorming zorgt de aannemer voor de bewijsvoering gedurende het bouwproces, om zo aan te tonen dat het bouwwerk voldoet aan de geldende wettelijke eisen (hoofdstuk 2 t/m 6 van het Bouwbesluit). Op basis van dit dossier geeft de Kwaliteitsborger uiteindelijk de Verklaring af.
Er zijn door het hele land diverse Wkb ambassadeursnetwerken. Dit zijn netwerken bestaande uit een ambassadeursgemeente, omringende gemeenten, aannemers en Kwaliteitsborgers die actief met de Wkb aan het oefenen zijn. Er is voor projecten die vallen onder een ambassadeursnetwerk een tegemoetkoming vanuit het ministerie beschikbaar die de kosten van de Kwaliteitsborger tot maximaal €5.000 vergoed. Er zijn ook gemeenten die legeskorting geven voor de omgevingsvergunning bouwen indien het bouwplan wordt uitgevoerd in het kader van de Wkb, informeer bij de betreffende gemeente naar deze mogelijkheid.
Wkb proefproject met aannemer en Kwaliteitsborger (dus zonder gemeente)
Wanneer er de wens leeft om vooral het aspect van dossiervorming te oefenen, kan er ook gekozen worden om een proefproject te starten zonder dat de gemeente daar (actief) bij betrokken is. Bij een dergelijk project liggen de verantwoordelijkheden omtrent technische toetsing dus nog bij het bevoegd gezag, maar werken de aannemer en Kwaliteitsborger wel al samen aan het vormen van de bewijsvoering dat het bouwwerk voldoet aan alle geldende wet- en regelgeving. Op deze manier kan een aannemer al kennis maken met een instrument voor dossiervorming en intern de processen al oefenen m.b.t. het aanleveren van documenten en foto’s bij een Kwaliteitsborger.
Zij-instroom Wkb proefproject
Wat wij als Kwaliteitsborger het vaakste zien, is een zogenaamd zij-instroom proefproject. In dat geval is er de wens om te oefenen met een proefproject, maar is de omgevingsvergunning al verleend en een startdatum van de bouw is al bekend. Dit betekent dat er vanaf dan twee sporen lopen. Spoor 1 betreft de huidige wettelijke situatie waarbij het bevoegd gezag haar huidige verantwoordelijkheden houdt. Spoor 2 is dat daarnaast ook de Kwaliteitsborger de technische toetsing en toezicht op zich neemt. Dit betekent dat (technische) tekeningen en berekeningen zowel naar de gemeente als naar de Kwaliteitsborger moeten worden gestuurd. Zowel een plantoetser van een gemeente als de Kwaliteitsborger toetst deze dan.
Vaak is het hierbij van belang dat er in het begin duidelijke afspraken worden gemaakt. Aangezien er al een startdatum bouw geldt, betekent dit dat de planbeoordeling door een Kwaliteitsborger vaak in een korter tijdsbestek moet verlopen. Ook kan het zijn dat de plantoetser van de gemeente en de Kwaliteitsborger anders oordelen. Een Kwaliteitsborger toetst namelijk al vanuit de nieuwe Wkb situatie.
Met de komst van het nieuwe stelsel verschuift de focus - voor het voldoen van een bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften - van de papieren plantoets bij vergunningverlening door de gemeente aan de voorkant, naar datgene wat daadwerkelijk is uitgevoerd: de zogenoemde ‘as-built’ situatie. De gegevens en bescheiden behorende bij deze as-built situatie worden vastgelegd in een zogenoemd ‘as-built dossier/dossier bevoegd gezag’.
Wat is onze ervaring met Wkb proefprojecten?
Inmiddels hebben we als Kwaliteitsborger al de nodige proefprojecten van de verschillende varianten lopen en ook afgerond. Daarom hebben we een whitepaper opgesteld met de belangrijkste leermomenten uit de door ons uitgevoerde proefprojecten. Ons document ‘Leermomenten uit de Wkb’ geeft u handvaten om beter beslagen ten ijs te komen wanneer u zelf ook start met een proefproject.
Onderwerpen:
KAM-advies Alle onderwerpen bouw inspectie Wkb Bouwkwaliteit
