Stichting Klimaatvriendelijke Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) heeft de afgelopen tijd gewerkt aan een nieuwe versie van de CO2-Prestatieladder en dit is nu een feit: CO2-Prestatieladder 3.1. In basis is deze versie hetzelfde als de voorgaande versie uit 2015. Het heeft nog steeds dezelfde eisen, alleen de toelichting op die eisen is aangepast. Met de 3.1 versie is de norm efficiënter, beter leesbaar en is er meer aandacht voor projecten waarbij opdrachtgevers en bedrijven samenwerken aan CO2-reductie. Ook zijn de harmonisatiebesluiten (voor zover nog relevant) verwerkt in versie 3.1. In deze blog nemen we de belangrijkste wijzigingen met u door.
De CO2-Prestatieladder
Met de CO2-Prestatieladder gaat u aan de slag met energiebesparing en het terugdringen van CO2-uitstoot. Hiermee zorgt u voor kostenbesparing en draagt u bij aan de klimaatdoelstellingen uit het Klimaatakkoord van Parijs (CO2-uitstoot in 2030 met 49% verminderen t.o.v. 1990 en in 2050 zelfs met 95%).
De CO2-Prestatieladder bestaat uit 5 treden. Tot en met trede 3 ligt de focus op de uitstoot van de eigen organisatie (en alle projecten). Vanaf niveau 4 en 5 wordt er ook werk gemaakt van de CO2-uitstoot in de keten en sector.
Het certificaat geeft daarnaast kans op gunningsvoordeel in de vorm van een fictieve korting bij aanbestedingen. Vaak geldt hoe hoger het niveau van de CO2-Prestatieladder, hoe hoger de procentuele fictieve korting. Dit kan oplopen tot wel 10%, waardoor de gunning in uw voordeel kan uitvallen.
In juni 2020 kwam de SKAO met een nieuwe versie van de CO2-Prestatieladder, namelijk versie 3.1. De basis is hetzelfde, maar toch zijn er een aantal dingen wezenlijk veranderd. We nemen de belangrijkste met u door:
Projectdossier
We beginnen met een van de belangrijkste wijzigingen. In paragraaf 6.1.2 van versie 3.1 wordt het projectdossier geïntroduceerd. Het doel hiervan is om de CO2-Prestatieladder nog beter te positioneren richting projecten. Om meer inzicht en transparantie te genereren over wat er nu gebeurt op projecten is het projectdossier ontwikkeld. In dit dossier wordt bijgehouden wat de grootste energiestromen van een project zijn en welke maatregelen u als opdrachtnemer neemt om uw CO2-voetafdruk te verkleinen.
Om hier handvatten voor te geven gaat SKAO op haar website een digitaal projectdossier plaatsen. Dit projectdossier is geen verplichting, maar is een hulpmiddel om de administratie op projecten in te richten.
Door het projectdossier hebben opdrachtnemers en –gevers meer inzicht in wat er op individuele projecten gebeurt m.b.t. CO2-uitstoot. Daarnaast biedt het hen meer handvatten om in dialoog te gaan over dit onderwerp. Door het opstellen van een dossier is het bovendien makkelijker om in vergelijkbare projecten een beroep te doen op eerder gebruikte oplossingen.
Efficiëntie
Een van de voornaamste doelen van de nieuwe norm was het efficiënter maken ervan. Uit signalen vanuit de achterban bleek dit een van de grootste wensen te zijn. Er zijn dus behoorlijk wat teksten geschrapt. Ook is er gepoogd de teksten begrijpelijker te maken.
Naast deze twee belangrijke wijzigingen zijn er nog een aantal specifieke wijzigingen. Deze zijn niet wereldschokkend, maar moeten gezien worden als verduidelijkingen op de teksten uit de vorige versie. Alles met dus als doel om een efficiëntere norm neer te zetten.
Emissie inventaris en verificatie (eis 3.A.1 en 3.A.2)
SKAO merkte dat veel bedrijven ervoor kozen om bij eis 3.A.1 20 punten te halen, zodat de emissie verificatie bij 3.A.2 niet meer nodig was. Dit zorgde voor moeilijkheden en discussies tussen de certificerende instellingen en de Raad van Accreditatie.
In versie 3.1 is het zo dat het oude element van emissie-verificatie blijft terugkomen in 3.A.2, alleen wordt het niet meer beoordeeld door een onafhankelijke certificatie instelling. Hierdoor heet het geen emissie-verificatie meer, maar is het een controle van de emissie-inventaris. Daarnaast zijn de punten die met emissie-verificatie te maken hadden uit punt 3.A.1 naar punt 3.A.2 verplaatst. Concreet betekent dit dat de puntenindeling is aangepast. Bij 3.A.1 zijn nog maar 15 punten te verkrijgen en bij 3.A.2 10 punten. Hierdoor is 3.A.2 niet langer optioneel, deze moet meegenomen worden. Een organisatie moet nu voldoen aan beide eisen (3.A.1 en 3.A.2), anders wordt de totaalscore niet voldoende behaald.
Interne controles (1.B.2)
Norm 3.0 bevatte drie interne controles: een interne audit, een zelfevaluatie en interne onafhankelijke controle (1.B.2). Bij versie 3.1 blijft enkel de interne audit over. De zelfevaluatie blijft als tool beschikbaar op de website van SKAO, maar komt niet meer in het handboek voor. Als u een niveau twee certificaat behaalt of hoger dan voldoet u al aan eis 1.B.2 en is de interne onafhankelijke controle niet meer nodig.
Daarnaast heeft SKAO met betrekking tot de interne audit en de directiebeoordeling gekeken naar de ISO-normen. Door de CO2-Prestatieladder norm op dit punt te vergelijken met andere managementsystemen is de tekst een stuk strakker getrokken en is er een hoop tekst geschrapt.
Communicatie (3C)
Bij de CO2-Prestatieladder moet u intern en extern communiceren. In dit laatste geval is de normtekst iets verscherpt. Extern communiceren doet u met uw belangrijkste stakeholders. In het geval van projecten is uw belangrijkste stakeholder de aanbestedende dienst. Met deze stakeholder moet dus actief gecommuniceerd worden over wat u doet op dit project en de voortgang.
Steekproef op projecten
Wanneer u voor CO2-Prestatieladder certificering gaat, moet u aan de certificerende instelling een lijst overhandigen van uw lopende projecten die u heeft gekregen met gunningvoordeel. Zo kan de certificerende instelling steekproefsgewijs controleren op projecten. De verplichting tot dit lijstje is niet nieuw. Wat wel nieuw is, is dat dit lijstje ingevuld moet gaan worden in de inlogomgeving van SKAO.
Overgang naar versie 3.1
Voor alle certificaathouders geldt een overgangsperiode van 6 maanden. Deze loopt van 22 juni tot 22 december 2020. Vanaf 22 december 2020 vinden alle ladderbeoordelingen (initiële, jaarlijkse en herbeoordeling) plaats op basis van versie 3.1. Dus heeft u nog een CO2-Prestatieladder audit gepland staan vóór 22 december 2020, dan kunt u kiezen voor welke versie u gaat. Wel raadt SKAO aan om aan de slag te gaan met de nieuwe versie. De wijzigingen zijn behapbaar en bovendien is de norm efficiënter beschreven. Om precies te weten waar de inhoudelijke wijzigingen zitten, heeft SKAO een wijzigingsdocument gemaakt, die via deze link is te downloaden.
CO2-Prestatieladder certificering in de praktijk
Staat u nog aan de vooravond van uw eerste CO2-Prestatieladder audit, dan is het wellicht fijn om te lezen hoe anderen dit proces hebben ervaren. De Gemeente Arnhem heeft als eerste grote gemeente het CO2-Prestatieladder (trede 3) certificaat succesvol weten te behalen. Hoe voor hun dit proces eruit zag en welke rol TÜV NORD daarin had, leest u terug in de casestudy die we in samenwerking met hen hebben gemaakt.
Onderwerpen:
